Ο ΔΙΓΕΝΗΣ ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΟΛΙΑ

1. Ο ΤΟΜΕΥΣ ΤΗΣ ΣΟΛΕΑΣ

Ο τομεύς της Σολέας ήτο ο πρώτος εις τον οποίον ήρχισεν η οργάνωσις μαχητικών ομάδων και εις ον διετέθη οπλισμός. Όταν μετεκινήθην εκ Λευκωσίας, όπου διέμενα, δια λόγους ασφαλείας μετά την σύλληψιν του ιστιοφόρου Άγιος Γεώργιος, κατέφυγα εις Κακοπετριάν (Ιανουάριος 1955), όπου υπήρχον μέλη της Οργανώσεως και παρέμεινα μετά της ομάδος ασφαλείας επί τινας ημέρας εις δωμάτια του ξενοδοχείου «Εκάλη», τα οποία είχον απομονωθή του υπολοίπου ξενοδοχείου. Μετά την έναρξιν του αγώνος εχρησιμοποίησα επανειλημμένως την Κακοπετριάν ως σταθμόν διοικήσεως, διότι διευκόλυνε μετακινήσεις μου, ιδία προς οργάνωσιν και καθοδήγησιν των ανταρτικών ομάδων είτε προς Πιτσιλιάν (Σπήλια-Καννάβια-Κυπερούντα), είτε προς Κύκκον, είτε προς Λεμεσόν δι’ επαφάς είτε προσωπικώς, είτε μέσω συνδέσμων μετά ηγετικών στελεχών, αι οποίαι επραγματοποιούντο εις την περιοχήν Σαϊττά.

Ο Γεώργιος Γρίβας-Διγενής στα βουνά της Σολιάς

Η τακτική αξία του τομέως τούτου συνίστατο εις το εξής: Δι’ αυτού διήρχετο η μοναδική συντομοτέρα οδός επικοινωνίας του αντιπάλου Λευκωσίας-Αμιάντου-Τροόδους. Δι’ ημάς ήτο επίσης συνδετική ζώνη μεταξύ των ομάδων Μαραθάσας-Τηλλυρίας και των ομάδων Πιτσιλιάς.

(Από το Φεβρουάριο μέχρι τον Ιούνιο του 1955 ο Διγενής εγκαταστάθηκε στη Λευκωσία και επέστρεψε στην Κακοπετριά τον Ιούλιο του ιδίου χρόνου)

Παρέμεινον ούτω επ’ αρκετόν χρόνον εις οικίας μισθωθείσας επί τούτω υπό των καθηγητών Νίκου Αγγελίδη και Ιωάννου Κατσούλη. Διέμεινα επίσης επ’ ολίγας ημέρας εις το ξενοδοχείον Τοφαρή Γ. Παπά και εις ετέραν μικράν οικίαν εις την νοτίαν έξοδον του χωρίου μετά της ανταρτικής ομάδος του Γρηγόρη Λουκά Γρηγορά.

Γρηγόρης Γρηγοράς

Μετά την οριστικήν αναχώρησίν μου εκ της περιοχής εκείνης (Ιανουάριος 1956), ανέθεσα την οργάνωσιν ανταρτικής ομάδος και των ομάδων δολιοφθορέων εις τον Γρηγόρην Γρηγοράν. Χάρις εις την ικανότητα του τομεάρχου, την ανδρείαν και αυτοθυσίαν όλων των μελών του τομέως ωργανώθησαν ταχέως αξιόλογοι ομάδες αι οποίαι, εντός μικρού σχετικώς διαστήματος, ήσαν εις θέσιν να συμμετάσχουν εις την μεγάλην εξόρμησιν της Οργανώσεως «ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΝΙΚΗΝ».

Εις τον Τομεάρχην, ο οποίος δις με επεσκέφθη εις Κυπερούντα και εις τα λημέρια των Σπηλιών, ανέθεσα την ακόλουθον αποστολήν: Δι’ ενεδρών να παρακωλύσουν την κυκλοφορίαν στρατιωτικών οχημάτων επί της οδού Κακοπετριάς-Αμιάντου προξενούντες απωλείας εις τον αντίπαλον, συγχρόνως δε, δια δολιοφθοράς παρά τον Άγιον Νικόλαον, να παρεμποδίσουν την μεταφοράν δυνάμεων δια ταχυκινήτων μέσων επί της οδού Πεδουλά-Κακοπετριάς. Την αποστολήν ταύτην ο τομεύς εξεπλήρωσε πολύ καλώς επενεγκών απωλείας εις τον αντίπαλον. Ούτω δια της δράσεως του τομέως τούτου και της του τομέως Πιτσιλιάς (Ρένος Κυριακίδης), η κυκλοφορία του αντιπάλου εις το ορθογώνιον Κακοπετριά-Αμίαντος-Κυπερούντα-Αγρός εδυσχεράνθη τα μέγιστα.

Ρένος Κυριακίδης

Μετά την μάχην των Σπηλιών (11/12/55), εις τον τομέα τούτον κατέφυγα μετά τινών ανδρών της ανταρτικής ομάδος Πιτσιλιάς και παρέμεινα εκεί επί ένα μήνα και ωργάνωσα νέαν ανταρτικήν ομάδα ΝΔ της Γαλάτας. Εις την περιοχήν αυτήν εδημιουργήθησαν τότε δύο νέα κρησφύγετα, εν ΝΔ της Γαλάτας και έτερον ΝΔ των Καλιάνων.

Ούτω όταν την 02/01/56 συνελήφθη η παλαιά ανταρτική ομάς παρά την θέσιν «Βρυσί», …, υπήρχε ετέρα λίαν ισχυρά τοιαύτη, μεθ’ ης παρέμεινα και η οποία εχρησιμοποίη τα ανωτέρω δύο κρησφύγετα. Πρέπει να εξάρω την συμβολήν του τροφοδότου ον εχρησιμοποίη η τελευταία αυτή ανταρτική ομάς, Ανδρέα Γερμανού, «Μουσολίνι», εκ Γαλάτας, όστις εξεπλήρωσε άριστα την αποστολήν του. Έμφορτος με τρόφιμα και λοιπόν υλικόν ήρχετο εις το λημέρι νύκτα, πολλάκις δε υπό ραγδαίαν βροχήν αψηφών πολλούς κινδύνους, δια να εκπληρώση εγκαίρως και ανελλιπώς την αποστολήν του.

Την 19/01/56 εγκατέλειψα τον τομέα και μετέβην εις την περιοχήν Κύκκου προς αναγνώρισιν και εκπαίδευσιν των εκεί ανταρτικών ομάδων. Ο τομεύς Σολέας υπό τον Γρηγόρην Γρηγορά συνέχισε την δράσιν του συνεργαζόμενος με τον δυτικώς τούτου τομέα της περιοχής Πεδουλά-Μηλικουρίου.

Μετά την σύλληψιν του Γρηγορά από του Αυγούστου 1956 μέχρι 11/02/57 την διοίκησιν του τομέως ανέλαβεν ο καθηγητής του Γυμνασίου Σολέας Φρίξος Δημητριάδης. Μετά την σύλληψιν τούτου ο τομεύς ανετέθη εις τον Σοφοκλήν Λαζάρου καθηγητήν του ιδίου Γυμνασίου. Κατόπιν της μεταθέσεως τούτου εις Πάφον η διοίκησις ανετέθη, από Μαρτίου 1958, και πάλιν εις τον Φρίξον Δημητριάδην, αποδράσαντα των κρατητηρίων οπότε και επανέλαβε την δράσιν του.

Από το βιβλίο "'ΣΟΛΙΑ, παρελθόν, παρόν, μέλλον" του Ανδρέα Χρυσάνθου