|
ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ
Άγιος Μάμας - Μονή Χρυσοκουρδαλιώτισσας ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο Άγιος Μάμας είναι ο προστάτης άγιος της μητροπολιτικής περιφέρειας Μόρφου. Ο κατεχόμενος ναός του στη Μόρφου πανηγυρίζει στη σκλαβιά στις δυο του Σεπτέμβρη. Ο Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος με τη βυζαντινή του διπλωματία κατάφερε, έστω και μια φορά το χρόνο, να ζωντανεύει το προσκύνημα αυτό της Ορθοδοξίας και να συνδαυλίζει έτσι τον πόθο της επιστροφής. Γιατί και ο ιερός αυτός πόθος, και πόνος, θέλει το ξυπνητήρι του. Να’ σαι καλά Πανιερότατε μαθητή μου.
Ο Μόρφου Νεόφυτος μπροστά στη λειψανοθήκη του Άη Μάμα Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ Ο ‘Αγιος Μάμας γεννήθηκε στην πόλη Γάγγρα της περιοχής της Παφλαγονίας της Μικράς Ασίας το 260 μ.Χ. από γονείς Χριστιανούς , οι οποίοι συνελήφθησαν για τη χριστιανική τους δράση και φυλακίστηκαν. Ο Άγιος γεννήθηκε στη φυλακή και επειδή οι γονείς του, ο Θεόδοτος και η Ρουφίνα, πέθαναν εκεί, ανέλαβε να τον μεγαλώσει κάποια γυναίκα που ονομαζόταν Αμμία Ματρώνα. Αυτή ήταν ευσεβής Χριστιανή και σε αυτήν οφείλεται το όνομα του Αγίου. Η παράδοση λέει ότι ο μικρός συνήθιζε να τη φωνάζει «μάμα» .
Η Παφλαγονία είναι τμήμα της Μικράς Ασίας Κατά την εφηβική του ηλικία ο Μάμας συνελήφθη από ειδωλολάτρες, που τον υπέβαλαν σε βασανιστήρια. Τελικά του κρέμασαν στο λαιμό ένα σιδερένιο ραβδί και τον έριξαν στο νερό για να πνιγεί. Κατά θαυματουργό τρόπο ο Άγιος επέζησε αλλά πιάστηκε ξανά από τους βασανιστές του και ρίχτηκε σε αναμμένη κάμινο. Και αυτήν τη φορά κατάφερε να βγει σώος. Όταν έριξαν επάνω του άγρια ζώα, τα τελευταία όχι μόνο δεν τον κατασπάραξαν αλλά ούτε και τον πείραξαν. Τελικά, οι εχθροί του αποφάσισαν να τον εκτελέσουν με τρίαινα. Το φονικό όργανο διαπέρασε τα σπλάγχνα του Αγίου, ο οποίος και παρέδωσε το πνεύμα.
ΙΕΡΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Γιατί ο Άγιος κάθεται στη ράχη λιονταριού Σύμφωνα με τη σχετική παράδοση ο άγιος Μάμας ήταν ένας φτωχός ερημίτης, που ζούσε σε μια σπηλιά κοντά στην κωμόπολη Μόρφου. Μια χρονιά οι φοροθέτες τον έβαλαν να πληρώσει βαρύ κεφαλικό φόρο. Επειδή ο Άγιος αρνιόταν, κλήθηκε από τον διοικητή σε απολογία. Στον δρόμο που ερχόταν μαζί με τη συνοδεία των στρατιωτών, ένα λιοντάρι πετάχτηκε μπροστά τους κι άρπαξε ένα αρνί, που κυνηγούσε. Ο Άγιος έκαμε νόημα στο θηρίο να σταματήσει και ν' αφήσει το θύμα του. Το λιοντάρι υπάκουσε. Σταμάτησε με μιας, κι άρχισε να κουνάει την ουρά του, για να δείξει την υποταγή του. Ο Μάμας, κουρασμένος όπως ήταν από την οδοιπορία, πήρε το αρνί στα χέρια κι αφού καβαλίκεψε το θηρίο συνέχισε τον δρόμο του προς το διοικητήριο... Όταν ο διοικητής αντίκρυσε το απίθανο αυτό θέαμα, έδωκε διαταγή ν' αφήσουν ελεύθερο και να τον απαλλάξουν απ' τη φορολογία σ' όλη του τη ζωή. Ο Άγιος αφήκε το αρνί σαν δώρο στον διοικητή κι΄ έφυγε. Με αφορμή το γεγονός αυτό, συνήθως ο Άγιος Μάμας εικονίζεται καβάλα σε λιοντάρι. Επίσης θεωρείται προστάτης των ποιμένων μια και έσωσε το αρνί, γι αυτό και εικονίζεται να κρατά γκλίτσα. Θεωρείται επίσης προστάτης των υιοθετημένων μια και ο ίδιος υιοθετήθηκε από την Αμμία.
Γιατί κτίστηκε ο ναός του στη Μόρφου Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση μέρος του λειψάνου του Αγίου Μάμα που φυλασσόταν σε μαρμάρινη λάρνακα σε μέρος της Μικράς Ασίας, κινδύνευε με βεβήλωση. Οι πιστοί για να το σώσουν έρριξαν τη λάρνακα κρυφά στη θάλασσα. Η σαρκοφάγος με το ιερό λείψανο, κατά θαυμαστό τρόπο δε βυθίστηκε ααλά μεταφέρθηκε από τα κύματα στην Κύπρο και ξεβράσθηκε στην παραλία του κόλπου της Μόρφου. Ένας χωρικός βρήκε τη σαρκοφάγο και με τη βοήθεια των γιων του τη μετέφεραν με ευκολία στην ενδοχώρα, παρά το βάρος της. Σε κάποιο σημείο της περιοχής Μόρφου η λάρνακα έγινε τόσο βαριά που ήταν αδύνατο να μετακινηθεί. Την άφησαν στον τόπο εκείνο και έκτισαν ναό στο όνομα του Αγίου. Εκεί βρίσκεται σήμερα ο καθεδρικός ναός της Μητρόπολης Μόρφου.
Ο καθεδρικος ναός του Αγίου Μάμα στη Μόρφου ΙΣΤΟΡΙΑ Ο προστάτης των Ακριτών Κατά τον έβδομο αιώνα το Βυζάντιο δέχτηκε πολλές επιθέσεις από τους Άραβες οι οποίοι του απέσπασαν σημαντικές περιοχές και βρέθηκαν προ των θυρών της Μικράς Ασίας. Για την προστασία της ζωτικής αυτής περιοχής οργάνωσε τις γνωστές ομάδες των ακριτών που πολέμησαν για πάρα πολλά χρόνια με επιτυχία τον εχθρό. Οι ηρωισμοί τους υμνήθηκαν από το λαό με τα γνωστά ακριτικά τραγούδια. Ανάμεσα στους ακρίτες ξεχώριζαν οι Μαδραΐτες, που κατοικούσαν κοντά στην Αντιόχεια της Συρίας. Οι Μαδραΐτες λαός ορεσίβιος και ποιμενικός είχε για προστάτη του τον Άγιο Μάμα που προερχόταν από την κοντινή τους περιοχή της Παφλαγονίας. Προς το τέλος του έβδομου αιώνα το Βυζάντιο έφερε στην Κύπρο σημαντικό αριθμό ακριτών, μεταξύ αυτών και πολλούς Μαδραΐτες, για να την προστατεύσει από τους Άραβες και να αποφύγει την τύχη της Κρήτης που καταλήφθηκε από τον εχθρό. Οι Μαδραΐτες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Μόρφου. Πιθανότατα αυτοί οι πολεμιστές έφεραν μαζί τους και τον προστάτη άγιό του, τον Άη Μάμα, και του έκτισαν την πρώτη εκκλησιά του. Αργότερα το Βυζάντιο έκτισε τα γνωστά καστρομονάστηρα της οροσειράς του Πενταδάκτυλου για ενίσχυση της άμυνας του νησιού. Οι Μαδραΐτες έκτισαν το δικό τους καστρομοάστηρο, του Αγίου Γεωργίου, κοντά στην κατεχόμενη Κυρά Μόρφου.
Ακόμα μια θεία λειτουργία στη σκλβωμένη Μόρφου τελείωσε. Που πήγαν οι ακρίτες σου Άγιε;
Ανδρέας Χρυσάνθου 31/08/2011 Που και πως τιμάται ο Άγιος Μάμας
|
