|
ΚΑΚΟΠΕΤΡΙΑ
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΗΣ ΣΤΕΓΗΣ ΜΝΗΜΕΙΟ UNESCO
Το μοναστήρι Το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου της Στέγης ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα μ.Χ. . Βρισκόταν σε ακμή μέχρι και το 1633 που το ανακαίνισε ο ιερομόναχος Φιλόθεος. Σ’ αυτόν διασώζονται αριστουργηματικές τοιχογραφίες του 11ου μέχρι το 17ο αιώνα.
Κατά τη Λατινοκρατία ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου είχε έδρα τη Σολιά και φαίνεται να περνούσε το καλοκαίρι του στον Άγιο Νικόλαο. Δίπλα σ’ αυτό υπάρχει τοποθεσία με το όνομα «μνήματα τους πισκόπους» που μαρτυρεί πως εδώ θάβονταν οι αρχιερείς . Με την κατάληψη της Κύπρου από τους Τούρκους ο Αρχιεπίσκοπος επέστρεψε στη Λευκωσία αλλά το μοναστήρι παρέμεινε στην Αρχιεπισκοπή μέχρι και τις μέρες μας.
Ο περιηγητής Μπάρσκυ το επισκέφτηκε το 1735 και το σχεδίασε αλλά δεν κάνει οποιανδήποτε αναφορά στους μοναχούς του, άρα πιθανώς είχε εγκαταληφθεί. Το μοναστήρι είχε αρκετή περιουσία η οποία χωρίστηκε σε οικόπεδα γύρω στο 1930. Πάνω σ’ αυτή τη γη δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε η νέα Κακοπετριά. Στον Άγιο Νικόλαο ανήκε και ο γνωστός «Μύλος της Γωνιάς» στην Κακοπετριά.
Ο Ναός του μοναστηριού Ο ναός του Αγίου Νικολάου της Στέγης είναι ο αρχαιότερος της κοιλάδας της Σολιάς. Είναι το μοναδικό απομεινάρι μοναστηριού.Βρίσκεται πάνω από την Κακοπετριά στην όχθη ενός από τους παραποτάμους του Κλάριου μέσα στην αγκαλιά του Τροόδους. Είναι περιτριγυρισμένο από πυκνό πράσινο.
Η Αγία Τράπεζα
Ο ναός είναι του τύπου του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο. Ο νάρθηκας προστέθηκε στην εκκλησία 100 χρόνια αργότερα. Γύρω στο 1200μ.Χ. κατασκευάστηκε δεύτερη στέγη η οποία και έκρυψε τον τρούλο. Η στέγη αυτή έδωσε στο ναό την προσωνυμία Άγιος Νικόλαος της Στέγης.
Ο ναός άρχισε να διακοσμείται με τοιχογραφίες από τον 11ο αιώνα και είναι οι αρχαιότερες της Σολιάς. Τον αιώνα αυτό ζωγραφίστηκε το ιερό του ναού. Οι τοιχογραφίες αυτές αντικατοπτρίζουν την τέχνη της Κωνσταντινούπολης. Στην παράσταση της πλατυτέρας η Παναγία εικονίζεται με αυτοκρατορική στολή.
Κατά το 12ο αιώνα προστέθηκε στο ναό ο νάρθηκας ο οποίος και ζωγραφίστηκε. Διασώζεται σε μεγάλο βαθμό η σύνθεση της Δευτέρας Παρουσίας. Ο 12ος αιώνας θεωρείται ο λαμπρότερος αιώνας της βυζαντινής τέχνης.
Να σημειώσουμε πως ο 11ος και 12ος αιώνας είναι οι δυο τελευταίοι αιώνες που η Κύπρος ήταν τμήμα του Βυζαντίου. Ο 13ος αιώνας βρίσκει την Κύπρο στα χέρια των Λατίνων και η βυζαντινή τέχνη δέχεται την επίδραση της δυτικής τέχνης, η οποία γίνεται όλο και πιο αισθητή καθώς περνούν οι τέσσερις αιώνες της κατοχής αυτής.
Το 13ο αιώνα ζωγραφίζεται η βόρεια καμάρα του σταυρού με τις παραστάσεις της Σταύρωσης και της Ανάστασης.
Το 14ο αιώνα φαίνεται πως το μοναστήρι βρίσκεται σε άνθηση γι’ αυτό και επαναζωγραφίζεται η αψίδα του ιερού και η καμάρα πάνω από το ιερό. Οι τοιχογραφίες αυτές αφαιρέθηκαν και εκθέτονται τώρα στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου του Γ’. Τον ίδιο αιώνα ζωγραφίζεται ο τρούλος με τον Παντοκράτορα και τους Ευαγγελιστές και πιο κάτω σκηνές από το Χριστολογικό κύκλο: Ευαγγελισμός, Γέννηση και Υπαπαντή.
Τους επόμενους αιώνες δεν παρουσιάζεται τοιχογραφική δραστηριότητα στο ναό του μοναστηριού, όμως φαίνεται πως βρίσκεται σε λειτουργία γιατί ξαφνικά το 17ο αιώνα, τον πρώτο αιώνα της Τουρκοκρατίας, ζωγραφίζονται ακόμα κάποιες εικόνες αλλά είναι μικρής αισθητικής αξίας.
Στον Άγιο Νικόλαο υπάρχει η πιο αρχαία ζωγραφική μαρτυρία για την ύπαρξη φορητών εικόνων. Στο δυτικό τοίχο του ναού φαίνονται σε τοιχογραφία του 11ου αιώνα να κρέμονται σε τοίχο τα εικονίσματα των Κυπρίων Αγίων Ιεραρχών Δημητριανού και Φίλωνος.
Στο ναό βρίσκουμε μια πολύ μεγάλων διαστάσεων (203cm x158cm) εικόνα του Αγίου Νικολάου, του 15ου αιώνα. Εικονίζεται ο Άγιος ολόσωμος, να περιβάλλεται με είκοσι περίπου παραστάσεις από το βίο του. Στο κάτω μέρος της εικόνας εμφανίζονται οι δωρητές που είναι ένας δυτικός ιππότης με τη σύζυγο και την κόρη του. Εννοείται πως η εικόνα έχει έντονα σημάδια δυτικής επίδρασης.
Όλα τα πιο πάνω μαρτυρούν τη μεγάλη αξία του ναού και δικαιολογούν τη συμπερίληψή του στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Από το βιβλίο «ΣΟΛΙΑ, παρελθόν, παρόν και μέλλον» του Ανδρέα Χρυσάνθου Normal 0 MicrosoftInternetExplorer4
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΗΣ ΣΤΕΓΗΣ, ΚΑΚΟΠΕΤΡΙΑ-ΜΝΗΜΕΙΟ UNESCO Ο ναός του Αγίου Νικολάου της Στέγης είναι ο αρχαιότερος της κοιλάδας της Σολιάς. Είναι το μοναδικό απομεινάρι μοναστηριού που ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα μ.Χ. Το μοναστήρι διαλύθηκε γύρω στο 1700μ.Χ.
Βρίσκεται πάνω από την Κακοπετριά στην όχθη ενός από τους παραποτάμους του Κλάριου μέσα στην αγκαλιά του Τροόδους.Είναι περιτριγυρισμένο από πυκνό πράσινο.
Ο ναός είναι του τύπου του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο. Ο νάρθηκας προστέθηκε στην εκκλησία 100 χρόνια αργότερα. Γύρω στο 1200μ.Χ. κατασκευάστηκε δεύτερη στέγη η οποία και έκρυψε τον τρούλο. Η στέγη αυτή έδωσε στο ναό την προσωνυμία Άγιος Νικόλαος της Στέγης.
Ο ναός άρχισε να διακοσμείται με τοιχογραφίες από τον 11ο αιώνα και είναι οι αρχαιότερες της Σολιάς. Τον αιώνα αυτό ζωγραφίστηκε το ιερό του ναού. Οι τοιχογραφίες αυτές αντικατοπτρίζουν την τέχνη της Κωνσταντινούπολης. Στην παράσταση της πλατυτέρας η Παναγία εικονίζεται με αυτοκρατορική στολή.
Κατά το 12ο αιώνα προστέθηκε στο ναό ο νάρθηκας ο οποίος και ζωγραφίστηκε. Διασώζεται σε μεγάλο βαθμό η σύνθεση της Δευτέρας Παρουσίας. Ο 12ος αιώνας θεωρείται ο λαμπρότερος αιώνας της βυζαντινής τέχνης.
Να σημειώσουμε πως ο 11ος και 12ος αιώνας είναι οι δυο τελευταίοι αιώνες που η Κύπρος είναι τμήμα του Βυζαντίου. Ο 13ος αιώνας βρίσκει την Κύπρο στα χέρια των Λατίνων και η βυζαντινή τέχνη δέχεται την επίδραση της δυτικής τέχνης, η οποία γίνεται όλο και πιο αισθητή καθώς περνούν οι τέσσερι αιώνες της κατοχής αυτής.
Το 13ο αιώνα ζωγραφίζεται η βόρεια καμάρα του σταυρού με τις παραστάσεις της Σταύρωσης και της Ανάστασης.
Το 14ο αιώνα φαίνεται πως το μοναστήρι βρίσκεται σε άνθηση γι’ αυτό και επαναζωγραφίζεται η αψίδα του ιερού και η καμάρα πάνω από το ιερό. Οι τοιχογραφίες αυτές αφαιρέθηκαν και εκθέτονται τώρα στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου του Γ’. Τον ίδιο αιώνα ζωγραφίζεται ο τρούλος με τον Παντοκράτορα και τους Ευαγγελιστές και πιο κάτω σκηνές από το Χριστολογικό κύκλο: Ευαγγελισμός, Γέννηση και Υπαπαντή.
Τους επόμενους αιώνες δεν παρουσιάζεται τοιχογραφική δραστηριότητα στο ναό του μοναστηριού, όμως φαίνεται πως βρίσκεται σε λειτουργία γιατί ξαφνικά το 17ο αιώνα, τον πρώτο αιώνα της Τουρκοκρατίας, ζωγραφίζονται ακόμα κάποιες εικόνες αλλά είναι μικρής αισθητικής αξίας.
Στον Άγιο Νικόλαο υπάρχει η πιο αρχαία ζωγραφική μαρτυρία για την ύπαρξη φορητών εικόνων. Στο δυτικό τοίχο του ναού φαίνονται σε τοιχογραφία του 11ου αιώνα να κρέμονται σε τοίχο τα εικονίσματα των Κυπρίων Αγίων Ιεραρχών Δημητριανού και Φίλωνος.
Στο ναό βρίσκουμε μια πολύ μεγάλων διαστάσεων (203cm x158cm) εικόνα του Αγίου Νικολάου, του 15ου αιώνα. Εικονίζεται ο Άγιος ολόσωμος, να περιβάλλεται με είκοσι περίπου παραστάσεις από το βίο του. Στο κάτω μέρος της εικόνας εμφανίζονται οι δωρητές που είναι ένας δυτικός ιππότης με τη σύζυγο και την κόρη του. Εννοείται πως η εικόνα έχει έντονα σημάδια δυτικής επίδρασης.
Όλα τα πιο πάνω μαρτυρούν τη μεγάλη αξία του ναού και δικαιολογούν τη συμπερίληψή του στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
|
