ΚΑΤΥΔΑΤΑ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

Το «Μουσείο Μεταλλευτικής Κληρονομιάς» στα Κατύδατα δημιουργήθηκε από το Κοινοτικό Συμβούλιο  του χωριού και το Σύνδεσμο Ετεροδημοτών Κατυδάτων. Βρίσκεται στο κέντρο της κοινότητας δίπλα από το Γραφείο του Κοινοτικού Συμβουλίου. Εδώ στεγάζεται και το Πολιτιστικό Κέντρο των Κατυδάτων. Τόσο η αυλή όσο και τα κτίρια είναι εντυπωσιακά.

Το Μουσείο στεγάζεται σε δυο αίθουσες. Στη μια έχεις την εντύπωση πως βρίσκεσαι σε ορυχείο. Έχουν περίτεχνα αντιγραφεί οι στοές του Μεταλλείου της Φουκάσας. Βολίτζια υποβαστάζουν τη χαμηλή οροφή των υγρών στοών και οι τοίχοι έχουν τα χρώματα και την εμφάνιση των ορυκτών του γειτονικού μεταλλείου. Κασμάδες φτυάρια και άλλα σύνεργα των μεταλλωρύχων δημιουργούν ένα σκηνικό που σου φαίνεται πραγματικότητα. Σε μια βιτρίνα βρίσκεται η εξάρτηση των μεταλλωρύχων: Μπότες. ρούχα  από χακί, κάσκες, φανάρια πετρελαίου κ.ά.

Γαλαρία

Στη διπλανή αίθουσα βρίσκονται σε φωτιζόμενες βιτρίνες ορυκτά από το μεταλλείο: χαλκοπυρίτης, σιδηροπυρίτης, ώχρες κ.ά. Επίσης προϊόντα από τα μεταλλεύματα της Φουκάσας: Χαλκός, ασήμι, χρυσάφι κ.τ.λ.

Σε άλλα σημεία υπάρχουν αντικείμενα που κατασκευάζονταν από χαλκό. Φωτογραφίες των μεταλλωρύχων σε ώρα δουλειάς ή ανάπαυσης συμπληρώνουν την εικόνα του πιο μεγάλου και ιστορικού μεταλλείου χαλκού της Κύπρου.

Σε αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου της κοινότητας Κατυδάτων μπορεί να δει κανείς ταινία σχετική με το μεταλλείο της Φουκάσας η οποία είναι πολύ ενημερωτική. Σ’ αυτή μιλούν άνθρωποι που έζησαν τις πολύ δύσκολες συνθήκες δουλειάς σε ένα μεταλλείο και σε πολλά μέτρα κάτω από το έδαφος.

Το τάλαντον, μονάδα μέτρησης του χαλκού

Σημειώνω δυο χαρακτηριστικά σημεία που μου διηγήθηκε ο δάσκαλος Αντρέας Λουκά, όπως τα έζησε. Βγαίνοντας, λέει, από μια στοά όταν, κάποια μέρα, σκόλαζε είδε στον καθρέφτη ένα «μαύρο» να τον κοιτάζει. Τα έχασε για δυο δευτερόλεπτα και αμέσως μετά έσκασε στα γέλια όταν κατάλαβε πως ο «μαύρος»  δεν ήταν άλλος από τον εαυτό του. Η δουλειά που έκανε κάποιο καλοκαίρι στο μεταλλείο ήταν να βάζει «ψακή» στους αρουραίους που κυκλοφορούσαν στις στοές. Κάθε πρωί μάζευε τους ψόφιους ποντικούς, γέμιζε ένα κάρο και τους έπαιρνε σε κάποια απόσταση για να τους ρίξει σε ειδικό λάκκο.

Ανδρέας Λουκά (δάσκαλος) και Παντελάκης Ανδρέου ( τέως κοινοτάρχης)

δυο μεταλλορύχοι και πρωτεργάτες της ίδρυσης του μουσείου

Από το βιβλίο "ΣΟΛΙΑ, παρελθόν, παρόν και μέλλον" του Ανδρέα Χρυσάνθου