ΚΑΤΥΔΑΤΑ
1. Θέση-κλίμα. Το χωριό ανήκει στην ημιορεινή περιοχή της Σολιάς, στην ανατολική πλευρά της κοιλάδας του Κλάριου. Τα Κατύδατα βρίσκονται δίπλα στο μεταλλείο της Φουκάσας, το οποίο ήταν ανέκαθεν πηγή ζωής και ευημερίας της κοινότητας. Έχει υψόμετρο 275m και βροχόπτωση 350mm To κλίμα είναι ήπιο το χειμώνα και σχετικά θερμό το καλοκαίρι. 2. Κάτοικοι: 1911: 168 1973 314 1946: 372 1992: 203 1960 366 2001: 186
3. Ονομασία: Το χωριό κατοικήθηκε από την πρώιμη εποχή του χαλκού. Πήρε την ονομασία του από τα «κάτω ύδατα» υπόγεια νερά, δηλαδή, που ρέουν στην περιοχή του χωριού. 4. Ιστορία: Ανασκαφές, που έγιναν το 1918 από τον αρχαιολόγο Μενέλαο Μαρκίδη στην περιοχή Λαονάρκα, έφεραν στο φως 100 αρχαίους τάφους και πολλά αγγεία της εποχής του χαλκού. Πρόσφατες έρευνες (2000-2005) της ομάδας TAESP των Πανεπιστημιών Γλασκώβης, Κύπρου και Όρεγκον στη περιοχή Λαονάρκα δείχνουν να υπήρχε εκεί οικισμός από την Προϊστορική Εποχή του Χαλκού. Στην περιοχή Πάνω Λιμνά η ίδια ομάδα διεπίστωσε την ύπαρξη Ρωμαϊκού οικισμού και κοιμητηρίου της Ρωμαϊκής Εποχής. Σιδηρόδρομος: Από το χωριό περνούσε ο κυπριακός σιδηρόδρομος. Άλλος σιδηρόδρομος μετέφερε το μετάλλευμα από τη Φουκάσα στο Ξερό Οι πλείστοι κάτοικοι εργάζονταν στα γειτονικά μεταλλεία Φουκάσα, Μαυροβούνι, Απλίκι και το χωριό βρισκόταν σε άνθιση μέχρι το 1974. Μετά το κλείσιμο των μεταλλείων το χωριό μαράθηκε. 5. ΕΟΚΑ: Στο σπίτι του Δημοσθένη Κυριάκου Σχίζα υπήρχε κρησφύγετο της ομάδας του Μάρκου Δράκου. Σ’ αυτό φιλοξενήθηκε η ομάδα για ένα περίπου μήνα. Τα άλλα μέλη της ομάδας ήταν οι Νεόφυτος Σοφοκλέους, Κώστας Λοΐζου, Τεύκρος Λοΐζου και Σάββας Ταλιαδώρος. Σε κτήμα της ίδιας οικογένειας έξω από το χωριό η ομάδα είχε εφεδρικό κρησφύγετο. 6. Εκπαίδευση: Το δημοτικό σχολείο του χωριού έχει κλείσει
7. Αθλητισμός: Το 1932 ιδρύθηκε το σωματείο ΠΑΕΚ το οποίο όμως δεν είναι πια ενεργό. Η κοινότητα δεν διαθέτει γήπεδο
8. Εκκλησίες: Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος (1870) Αγία Παρασκευή Μοναστήρι Παναγίας Σκουριώτισσας, 9. Μουσείο Μεταλλευτικής Κληρονομιάς Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Σε ένα υποβλητικό περιβάλλον παρουσιάζονται εργαλεία των μεταλλωρύχων, στοές του μεταλλείου, αντικείμενα που κατασκευάζονταν από την αρχαιότητα με πρώτη ύλη το χαλκό κ.ά. 10. Κοινοτικό πάρκο Στα νότια υψώματα που δεσπόζουν του χωριού έχει δημιουργηθεί ένα εντυπωσιακό πάρκο με πράσινο, σκέπαστρα και παγκάκια. Η θέα του επιβλητικού Μεταλλείου της Φουκάσας, της καταπράσινης κοιλάδας του Κλάριου και της θάλασσας του Μόρφου στο βάθος κυριολεκτικά σε καθηλώνει.
11.Γεωργία: Ελιές, σιτηρά 12. Εργαστήριο Γύψινων αγαλμάτων Το ιστορικό παρελθόν της κοινότητας, με τις αρχαιότητες που αργά-αργά ανακαλύπτονται φαίνεται ότι ρίζωσε στη συνείδηση μερικών κατοίκων της κοινότητας. Ίσως γι’ αυτό εδώ και μερικά χρόνια λειτουργεί στα Κατύδατα βιοτεχνία που παράγει αγαλματάκια μέτριου μεγέθους, κατά προτίμηση αρχαίων μορφών, που χρησιμοποιούνται για το στόλισμα σπιτιών και αυλών.
Από το βιβλίο του Ανδρέα Χρυσάνθου "ΣΟΛΙΑ, παρελθόν, παρόν και μέλλον"
|