ΑΝΤΡΟΥΚΛΙΑ

Κουμαριά

Arbutus andrachne

Τα υπέροχα αντρούκλια

Η Αντρουκλιά ονομάζεται στην Ελλάδα Κουμαριά, οι δε αγγλόφωνοι την αποκαλούν Greek Strawberry Tree, δηλαδή το Ελληνικό Δέντρο της Φράουλας, επειδή οι καρποί του (αντρούκλια) μοιάζουν με μικρές φράουλες.. Πράγματι τα αντρούκλια είναι ελαφρώς γλυκά, έχουν υπέροχη γεύση και λεπτή ευχάριστη μυρωδιά. Από την Αντρουκλιά κρέμονται σαν τσαμπιά από σταφύλι.  Τα αντρούκλια ωριμάζουν στις αρχές του Δεκέμβρη και είναι εκλεκτό φαγητό πολλών πουλιών και ειδικά της τζίκλας. Όταν τα φρούτα αρχίζουν να ωριμάζουν από πράσινα γίνονται κίτρινα και τελικά κόκκινα. Οι Αντρουκλιές τέτοια εποχή είναι πανέμορφες με τις εναλλαγές των χρωμάτων που φέρουν.

Το φρούτο αυτό τρώγεται από τον άνθρωπο, είναι δε νοστιμότατο. Στην Ελλάδα χρησιμοποιείται  για την παρασκευή τσίπουρου ή λικέρ. Από την αρχαιότητα είναι γνωστό και ως φαρμακευτικό φυτό. Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε εναντίον των  θρομβώσεων πράγμα που γίνεται μέχρι σήμερα. Θεωρείται επίσης αντισηπτικό και διουρητικό. Θεωρείται, τέλος, χαλαρωτικό γι΄αυτό χαρακτηριστικά λέγεται: «Κούμαρα για την κούραση»!

Η Αντρουκλιά

Η Αντρουκλιά είναι ένας πολύ όμορφος θάμνος που φτάνει τα 3-4 μέτρα. Φυτρώνει σε υψόμετρο 600-1500 μέτρων και είναι πολύ συχνό στα βουνά του Τροόδους και λιγότερο στον Πενταδάκτυλο. Είναι αειθαλές με κόκκινο σκληρό κορμό και φύλλα (3-4 εκ. πλάτος και 5-7 εκ. μήκος) βαθυπράσινα και λίγο σαρκώδη, αποτελούν δε καλό φαγητό για τις κατσίκες και τα κουνέλια. Ανθίζει το Μάη και τα άνθη του είναι άσπρα. Οι ανθισμένες Αντρουκλιές είναι ωραιότατες νύμφες.

Η Αντρουκλιά ανήκει στην τάξη των Ερεικοειδών (Ericaceae), η δε επιστημονική της ονομασία είναι αrbutus andrachne. Υπάρχουν 14 είδη του θάμνου αυτού που ευδοκιμούν στις Μεσογειακές χώρες, στη Δυτική Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική.Η Αντρουκλιά και μια αρκούδα να "ποταβρίζεται" να φάει τους υπέροχους καρπούς της είναι το έμβλημα της Μαδρίτης!

Η Αντρουκλιά είναι αρκετά ανθεκτική στη ξηρασία και αν καεί σε πυρκαγιές το βαθύ της ρίζωμα της επιτρέπει να ξαναφυτρώσει πολύ σύντομα. Αυτό μπορείτε να το διαπιστώσετε στο καμένο δάσος του Σαϊττά, που έχει πρασινίσει ικανοποιητικά χάρις στην ανθεκτικότητα της Αντρουκλιάς και της Λατζιάς. Το σκληρό της ξύλο είναι πολύ καλό ως καύσιμη ύλη για τα τζάκια και χρησιμοποιείτο από τους πατέρες μας για την κατασκευή καρβούνων, αδραχτιών και κουταλιών.

Μια και πλησιάζουν Χριστούγεννα ένα κλαδί Αντρουκλιάς στο σπίτι μας είναι ένα Χριστουγεννιάτικο δέντρο που δεν χρειάζεται στολίδια! Η Αντρουκλιά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως σπουδαίο καλλωπιστικό φυτό, απλώς ρίξεται σπόρους της σε μια γλάστρα με φυόχωμα ή καλύτερα πάρτε φυτόχωμα από τη ρίζα μιας Αντρουκλιάς!

Ανδρέας Χρυσάνθου  05/12/2011