ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ή

SANTA CLAUS;

Εισαγωγή

Κάθε χρόνο από τις αρχές του Δεκέμβρη μέχρι τις πρώτες μέρες του Γενάρη όλη σχεδόν η ανθρωπότητα βομβαρδίζεται καθημερινά από τα ΜΜΕ με εικόνες και  ειδήσεις για ένα παχουλό γέροντα, να καβαλάει ένα έλκηθρο που το σέρνουν οκτώ τάρανδοι και να οργώνει όλη τη γη για να πάρει «δώρα» στα παιδιά ή και σε μεγάλους. Σ ΄όλο τον κόσμο οργανώνονται χιλιάδες εκδηλώσεις με κεντρικό πρόσωπο το καλοκάγαθο γεροντάκι και σ΄ αυτές συρρέει πλήθος κόσμο. Χιλιάδες άνθρωποι σ΄ όλη την οικουμένη ντύνονται με τη στολή του παχουλού γέροντα ή απλώς με ένα εσώρουχό του και μετέχουν σε διάφορες «φιλανθρωπικές» εκδηλώσεις! Μιλούμε για μια παγκόσμια υστερία ανθρώπων κάθε θρησκείας, που αδιαφορούν αν πίσω από τον παχουλό γέροντα υποτίθεται πως κρύβεται ο Άγιος Νικόλαος ή ο Άγιος Βασίλειος, δυο Χριστιανικές ασκητικές μορφές του 4^ου μ.Χ. αιώνα που εμφανισιακά τουλάχιστον καμιά σχέση δεν έχουν με το παχουλό γεροντάκι.

Αυτή η παγκόσμια παραζάλη είναι ίσως το πιο καλοστημένο παιγνίδι των βιομηχανιών, ιδιαίτερα των πολυεθνικών με προεξάρχουσα την Coca-Cola  της οποίας τα χρώματα φορεί!!

Άγιος Βασίλειος

Ο Άγιος Βασίλειος έζησε κι αυτός τον τέταρτο αιώνα μ.Χ. όπως κι ο Άγιος Νικόλαος. Ήταν κι αυτός Μικρασιάτης, αλλά από την Καισάρεια της Καππαδοκίας. Ο πατέρας του ήταν καθηγητής της ρητορικής κι η μάνα του γόνος ρωμαϊκής αριστοκρατικής οικογένειας. Είχε άλλα οκτώ αδέλφια. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στη σχολή του πατέρα του. Πήρε μετά ανώτερη μόρφωση στην Κωνσταντινούπολη από το μεγάλο δάσκαλο της εποχής Λιβάνιο και ανώτατη στην Αθήνα από το φιλόσοφο Προαιρέσιο. Ακολούθως επέστρεψε στην πατρίδα του όπου ανέλαβε τη σχολή του πατέρα του. Πολύ γρήγορα όμως, επηρεασμένος από τη βαθιά πίστη της μητέρας του, της ΄γιαγιάς του και μερικών από τα αδέλφια του, παράτησε τη σχολή, βαφτίστηκε χριστιανός και αφιερώθηκε στο Θεό.

Αμέσως μετά ξεκίνησε ένα μακρύ οδοιπορικό προς τα ασκητικά κέντρα της Ανατολής (Συρία, Παλαιστίνη και Αίγυπτο) και συγκλονισμένος επέστρεψε στην Καισάρεια. Την εποχή εκείνη ο Χριστιανισμός έψαχνε ακόμη τη δογματική του ταυτότητά και γι’ αυτό συγκλονιζόταν πολύ συχνά από αιρέσεις: Αρειανοί, Ομοουσιανοί, Ομοιανοί κ.ά. Ο Βασίλειος, ανήσυχο πνεύμα, κοσμογυρισμένο και πολύ μορφωμένο, άρχισε να προβληματίζεται για τη δογματική αλήθεια και έτσι άρχισε μια συστηματική αλληλογραφία με άλλα μεγάλα και καθαρά πνεύματα της εποχής: Γρηγόριος ο Θεολόγος, Μέγας Αθανάσιος κ.ά. Ταυτόχρονα αρχίζει να γράφει και να διδάσκει την ορθή πίστη στον Κύριο. Η ζωή και το έργο του σύντομα τυγχάνει καθολικής αναγνώρισης και η εκκλησία τον ανακηρύσσει Επίσκοπο της πατρίδας του Καισαρείας.

Τα νέα υψηλά του καθήκοντα του ανοίγουν ένα άλλο ευρύ τομέα δράσης. Ως επίσκοπος είχε να αντιμετωπίσει τρία σοβαρά προβλήματα: τον Αρειανισμό που είχε διαβρώσει ιεράρχες και παπάδες, τη φιλοχρηματία πολλών κληρικών και τα κοινωνικά προβλήματα του ποιμνίου του. Ο Βασίλειος σε όλα αναδείχθηκε μέγας. Με πειστικότητα, μεθοδικότητα, εργατικότητα αλλά προ πάντων με αγάπη τα κατάφερε. Ιδιαίτερα στον κοινωνικό τομέα ίδρυσε την περίφημη «Βασιλειάδα», ένα κέντρο που διέθετε νοσοκομείο, φτωχοκομείο και εκπαιδευτικό κέντρο για κάθε άπορο ή ανειδίκευτο, ανεξάρτητα εθνικής καταγωγής ή θρησκείας.

Η πολυμέτωπη και εξαντλητική δουλειά του Βασιλείου έφεραν την αναγνώρισή του ως του αδιαφιλονίκητου πνευματικού ηγέτη όλης της Ανατολής, αλλά κλόνισαν την εύθραυστη υγεία του με αποτέλεσμα το 379 σε ηλικία μόλις 50 ετών να αφήσει τα εγκόσμια και να μπει στη χωρία των μεγάλων αγίων και ενός των τριών μεγάλων πατέρων της Χριστιανοσύνης. Για το θάνατό του έκλαψαν όχι μόνο οι Χριστιανοί αλλά και οι Εβραίοι και οι ειδωλολάτρες, όχι μόνο οι φτωχοί και οι γέροι μα και οι πλούσιοι και ιδιαίτερα οι νέοι που έχασαν τον «πατέρα» τους.

Μπορεί ο Μέγας Βασίλειος να πέθανε πολύ νέος αλλά το έργο του, ιδιαίτερα το θεολογικό μας ακολουθεί ως τις μέρες μας και θα ακολουθεί τους Χριστιανούς πάντοτε γιατί έγινε τμήμα της καθημερινότητάς μας. Π.χ. η Θεία Λειτουργία διαμορφώθηκε οριστικά από αυτόν. Συμβίβασε τον Ελληνισμό με τον Χριστιανισμό πράγμα που οδήγησε σε ό,τι αποκαλούμε Ελληνοχριστιανικό πολιτισμό. Οριστικοποίησε  τους κανονισμούς του ασκητισμού και έβαλε τάξη στα μοναστήρια. Είναι ο πατέρας του Εκκλησιαστικού και Οικογενειακού Δικαίου. Πάνω απ’ όλα όμως με καθαρότητα δογμάτισε για την Τριαδικότητα του Θεού, πως διαχωρίζεται και πως ενεργεί κάθε υπόστασή Του.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του την 1^η του Γενάρη, την αρχή κάθε χρόνου. Αυτό βοήθησε πολύ στο να μη μας φάει το όνομα και αυτού του αγίου η παγκοσμιοποίηση και να διατηρήσουμε αρκετά από τα έθιμά μας. Βέβαια η εικόνα που μας δίνουν τα ΜΜΕ για τον μεγάλο αυτό άγιο καμιά σχέση δεν έχουν μαζί του. Τη μορφή, λοιπόν, του Αγίου Βασιλείου μας την έφαγαν οι Αμερικάνοι. Τι μας εμποδίζει όμως να την επαναφέρουμε και τι μας εμποδίζει να προβάλλουμε το μεγάλο φιλανθρωπικό του έργο ιδιαίτερα προς τους νέους και τα παιδιά;

Ανδρέας Χρυσάνθου

27/12/2011