|
ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ Απόδραση από την καθημερινότητα; Ιστορία και Παράδοση Το σταφύλι είναι, ίσως, το ωραιότερο φρούτο. Από αυτό μπορούμε να φτιάξουμε τουλάχιστον δέκα διαφορετικά προϊόντα, πάρα πολύ χρήσιμα για τον άνθρωπο. Άλλα είναι τροφή και άλλα ευφραντικά ποτά, κεραστικά, ή μέσα διασκέδασης. Οι ιδιότητές του εκτιμήθηκαν από τον άνθρωπο εδώ και 17 χιλιάδες χρόνια, γι’ αυτό καλλιεργήθηκε, επεξεργάστηκε με πλήθος τρόπους και τόσο εκτιμήθηκε που για χάρη του οργανώνονται από την αρχαιότητα γιορτές. Για τους αρχαίους Έλληνες θεοί και άνθρωποι χρησιμοποιούσαν το σταφύλι και το κρασί για τους ίδιους λόγους και όρισαν προστάτη θεό το Διόνυσο, οργάνωναν δε οργιώδεις γιορτές για χάρη του. Μάλιστα ο Διόνυσος απέκτησε με την Αριάδνη το γιο Στάφυλο!
Διόνυσος
Ο Χριστός στη διδασκαλία του χρησιμοποίησε την έννοια του αμπελώνα, έκαμε το πρώτο θαύμα του μετατρέποντας το νερό σε κρασί και χρησιμοποίησε το κρασί στο Μυστικό Δείπνο. Έτσι οι Έλληνες Χριστιανοί εξακολουθήσαμε να δίνουμε την αξία που αρμόζει στο σταφύλι και στα προϊόντα του. Βέβαια αντικαταστήσαμε το Διόνυσο με τον Άη Τρύφωνα από τη Νίκαια της Βιθυνίας και εξευγενίσαμε τις γιορτές μας, χωρίς να χάνουμε την ουσία.
Άγιος Τρύφων Το σταφύλι και τα προϊόντα του Το σταφύλι έχει αποκληθεί ο «βασιλιάς των φρούτων». Ως τροφή και ως προστατευτικό φάρμακο παίρνει άριστα. Μερικοί μάλιστα κάνουν και σταφυλοθεραπεία! Λένε πως προστατεύει την καρδιά, δρα εναντίον του καρκίνου, είναι αντιφλεγμονώδες, αντιαλλεργικό, αντιελκωτικό, αντιοξειδωτικό, τονωτικό του πνεύματος και άλλα πολλά. Πολυφάρμακο, δηλαδή, σχεδόν δωρεάν! Τρώτε λοιπόν άφοβα, εκτός αν είστε διαβητικός. Τα πουλιά γνωρίζουν, φαίνεται, πολύ καλά την αξία του σταφυλιού γι' αυτό το έχουν ανάμεσα στα εκλεκτά τους εδέσματα. Ένα από αυτά είναι ο σπουργίτης που έχει καταντήσει μάστιγα. Άλλο ένα είναι το πολυσυζητημένα αμπελοπούλι που είναι πολύ εύγευστο, λέτε γιατί τρώει το προαίόν της αμπέλου;
"Στρουθίον εσθίον βότρυν πέπυρον" Λεπτομέρεια από το εκπληκτικής ομορφιάς τέμπλο της Παναγίας Χρυσοκουρδαλιώτισσας.
Θα αναφέρουμε μόνο μερικά από τα πολλά προϊόντα του σταφυλιού.
Κυπριακές ποικιλίες (Σπήλια) Τα κυπριακά σταφύλια είναι ιδιαίτερα εύγευστα λόγω, κυρίως, του κλίματος. Ευδοκιμούν στην Κύπρο εδώ και χιλιάδες χρόνια. Προσαρμόστηκαν στο ξηρό μας κλίμα και αντέχουν τις αντιξοότητές του. Παράλληλα μας δίνουν κρασιά δυνατά και έξοχα αρωματισμένα. Δυστυχώς οι αρμόδιοι για κάποια χρόνια ενθάρρυναν τους αγρότες να τα ξεριζώνουν και στη θέση τους να φυτεύουν ξενόφερτες ποικιλίες. Το πείραμα φαίνεται δεν πέτυχε. Πιθανόν να αντιλήφθηκαν και την πλάνη τους να κυνηγούν τις Κυπριακές ποικιλίες. Τελευταία δίνεται στα ντόπια σταφύλια ιδιαίτερη προσοχή. Μάλιστα ενθαρρύνεται η καλλιέργειά τους με διάφορους τρόπους και αυτό είναι ευχάριστο Από τις ντόπιες ποικιλίες παράγονται τελευταία σπουδαία κρασιά, όπως είναι το μαύρο Μαραθεύτικο (Παμπακάς) και το άσπρο Ξινιστέρι. Ολοταχώς, λοιπόν, πίσω στις ρίζες μας! Μπράβο μας!! . Στην Κύπρο τα μαύρα σταφύλια αποτελούν το 80% και τα άσπρα το 20% της παραγωγής. Οι πιο πολλοί αμπελώνες βρίσκονται στην Πάφο, ακολουθεί με μικρή διαφορά η Λεμεσός, η Λευκωσία έχει μόνο το 1/4 της Λεμεσού και η Λάρνακα το 1/10 της Λεμεσού.
Στα Σπήλια έχουμε τις πιο κάτω ποικιλίες: 1. Επιτραπέζια είναι το βέρικο, κατά κύριο λόγο, το μαύρο και το ξινιστέρι.
2. Οινοποιήσιμα Οι κυρίαρχες τοπικές ποικιλίες των αμπελώνων μας που παράγουν εξαιρετικό κρασί είναι το μαύρο, το ξινιστέρι, ο παμπακάς και το σπουρτί. Τα δυο τελευταία επειδή δεν είναι επιτραπέζια είναι σχεδόν άγνωστα. Ο παμπακάς ή μαραθεύτικο έχει βαθύ μαύρο χρώμα και παράγει εξαιρετικό κρασί. Η παραγωγικότητά του είναι, δυστυχώς, μέτρια. Η φλούδα του είναι παχιά γι’ αυτό δεν είναι επιτραπέζιο. Το σπουρτί είναι ο «άσπρος παμπακάς». .
Άλλες ποικιλίες είναι το μουσκάτο, άσπρο σταφύλι, με μικρές ρώγες, έχει ωραίο άρωμα (γι' αυτό αποκαλείτια μουσκάτο) και ψήνεται νωρίς. Η μαλάγα, άσπρο σταφύλι με μεγάλες ρώγες, εξαίσια γεύση και άρωμα, άριστο ως επιτραπέζιο. Το όφθαλμο, μαύρο σταφύλι, με ωραία γεύση, που ψήνεται αργά και γι’ αυτό έχει αξία. Είναι εξαιρετικό για παρασκευή ξιδιού.
Ανδρέας Χρυσάνθου 22/10/2011
|
