ΜΟΡΦΟΥ

 .

Αφροδίτη - Μορφώ

Εισαγωγή

Η Μόρφου είναι κωμόπολη της επαρχίας Λευκωσίας και δήμος της Κύπρου από το 1883. Βρίσκεται στα δυτικά του νησιού σε υψόμετρο 65 μέτρα και έχει έκταση 5.636 εκτάρια. Το 1974 η πόλη καταλήφθηκε από του Τούρκους και σήμερα είναι κατεχόμενη. Προσωρινή έδρα του δήμου είναι η Λευκωσία. Η πόλη ήταν γνωστή για τα εσπεριδοειδή της και κυρίως τους πορτοκαλεώνες της. Κάθε χρόνο μάλιστα γινόταν , όπως και στην Αμμόχωστο, η γιορτή πορτοκαλιού που διαρκούσε δύο εβδομάδες.

Ιστορία

Η Μόρφου ιδρύθηκε από τους Σπαρτιάτες που έφεραν και τη λατρεία της Αφροδίτης, όπως ο Αγαπήνωρ στην Πάφο. Κατά τον μεσαίωνα λόγω των αραβικών επιδρομών στην περιοχή εγκαταστάθηκαν ακρίτες οι οποίοι εισήγαγαν στο νησί και την λατρεία του Αγίου Μάμα, ο οποίος ήταν προστάτης τους. Στη Φραγκοκρατία αποτέλεσε φέουδο και στη Μόρφου το 1426 καταγράφηκε η πρώτη εξέγερση των Κυπρίων κατά των Φράγκων. Στην Τουρκοκρατία αποτέλεσε πρωτεύουσα κατιλικίου και ανήκε διοικητικά στην επαρχία Κερύνειας. Κατά την Αγγλοκρατία ανακηρύχθηκε ανεξάρτητος δήμος , το 1883, με δημάρχους Ελληνοκύπριους αλλά και Τουρκοκύπριους. Στις 14 Αυγούστου του 1974 κατά τον δεύτερο Αττίλα η Μόρφου καταλήφθηκε από τον Τούρκικο στρατό.

Το 1852 ιδρύθηκε το πρώτο σχολείο και το 1917 νηπιαγωγείο στη Μόρφου. Το 1973 δημιουργήθηκε η Επισκοπή Μόρφου με πρώτο μητροπολίτη τον Χρύσανθο Σαρρηγιάννη.

Η ετυμολογία του ονόματος Μόρφου είναι αμφιλεγόμενη. Κατά την κυρίαρχη εκδοχή, το όνομα προέρχεται από τη λέξη Μορφώ, προσωνύμιο της θεάς Αφροδίτης. Κατά τα βυζαντινά χρόνια, επεκράτησε ο τύπος Θεομόρφου. Μετά την κατάληψη της Κύπρου από τους Φράγκους αυτοί, λόγω ιδιώματος, πρόφεραν Τεμόρφου και εξέλαβαν το τε ως το γαλλικό κτητικό μόριο ντε (de). Από αυτή την εκδοχή προέρχεται και το γεγονός ότι η Μόρφου συνήθως αναφέρεται στη γενική, π.χ. πάω στου Μόρφου.

Αθλητισμός

Ο πρώτος σύλλογος που ιδρύθηκε στη Μόρφου ήταν ο Γ.Σ. Ελευθερία το 1922, ο Διγενής Ακρίτας το 1931, και ο Ηρακλής το 1933.