ΟΙ ΣΟΛΟΙ ΕΚΡΙΣΤΙΑΝΙΖΟΝΤΑΙ

 Οι ειδολωλατρικοί Σόλοι

Οι Σόλοι, όπως και όλα τα Κυπριακά βασίλεια της αρχαιότητας, λάτρευαν τους θεούς του Ολύμπου. Παράλληλα λάτρευαν και πολύ μικρό αριθμό θεοτήτων που εισήχθησαν από γειτονικές χώρες και ειδικά από την Αίγυπτο, μια και δοιηκούνταν από τους Πτολεμαίους κατά την ελληνιστική περίοδο. Μεγαλύτερη τιμή αποδιδόταν στην Αφροδίτη μια και καταγόταν από την Κύπρο. Κατά τη γιορτή της συνέρρεαν πολλοί επισκέπτες από άλλες χώρες, ειδικά στην Πάφο όπου λάμβαναν χώραν οι πιο λαμπρές τελετές.

Η αρχαιολογική σκαπάνη απεκάλυψε, πριν την τουρκική εισβολή του 1974 μέρος των αρχαίων Σολων, όπως το ξακουστό τους θέατρο, το νυμφαίο, την αγορά, το ναό της Αθηνάς, τα ανάκτορα και τμήμα των τειχών. Εδώ ανακλύφθηκε επίσης το ξακουστό άγαλμα της Αφροδίτης που κοσμεί σήμερα το κρατικό μας μουσείο, ο ναός της όμως, που πρέπει να υπήρχε δεν πρόλαβε η αρχαολογική σκαπάνη να τον αποκαλύψει.

Η λατρεία της Αφροδίτης μπορεί να είχε επίκεντρο τη Μόρφου γιατί, σύμφωνα με μια εκδοχή οι βυζαντινοί ακρίτες που ήρθαν στην περιοχή κατά τον 7ο μ.Χ. αιώνα έφεραν μαζί τους και τον προστάτη άγιό τους Μάμαντα. Υπάρχει λοιπόν ισχυρισμός ότι ο πρώτος ναός του αγίου κτίστηκε από τους ακρίτες στα ερείπια ναού της Αφροδίτης. Η Αφροδίτη απεκαλείτο και Μορφώ. Από το όνομα αυτό πρέπει να πήρε το όνομά της και η κωμόπολη της Μόρφου.

Οι απόστολοι Παύλος, Βαρνάβας και Μάρκος στη Σολιά

Απόστολος Μάρκος

«Ούτοι μεν ουν εκπεμφθέντες υπό του Πνεύματος του Αγίου κατήλθον εις την Σελεύκειαν, εκείθεν τε αποπλεύσαντες εις την Κύπρον, και γενόμενοι εν Σαλαμίνι κατήγγελλον τον λόγον του Θεού εν ταις συναγωγαίς των Ιουδαίων^. είχον δε και Ιωάννην υπηρέτην. Διελθόντες δε την νήσον άχρι Πάφου…»

Έτσι αρχίζουν την περιγραφή της πρώτης αποστολικής περιοδείας του Παύλου οι Πράξεις των Αποστόλων. Πρώτος σταθμός της περιοδείας αυτής ήταν η Κύπρος στην οποίαν έφθασαν το 45μ.Χ. Ο Παύλος συνοδευόταν από τον Αποστόλους Βαρνάβα και Μάρκο. Ο Βαρνάβας ήταν Εβραίος και καταγόταν από τη Σαλαμίνα. Ο Μάρκος (ή Ιωάννης) ήταν αδελφότεκνος του Βαρνάβα. Οι απόστολοι κήρυτταν το λόγο του Θεού κυρίως στις συναγωγές των Εβραίων. Πρώτα πήγαν στη Σαλαμίνα όπου υπήρχε πλήθος Εβραίων. Ύστερα διέσχισαν την Κύπρο για να παν στην πρωτεύουσα του νησιού Πάφο.

Την Κύπρο κατείχαν τότε οι Ρωμαίοι, οι οποίοι κατασκεύασαν ένα καλό συγκοινωνιακό δίκτυο που συνέδεε τις πόλεις του νησιού. Μια οδός συνέδεε τη Σαλαμίνα με τη Λήδρα (Λευκωσία), ύστερα με τους Σόλους και από εκεί μέσω Τροόδους κατέληγε στην Πάφο. Οι Ρωμαίοι είχαν παραχωρήσει στον Εβραίο βασιλιά Ηρώδη δυο μεταλλεία χαλκού στην Κύπρο λόγω της φιλίας του με τους κατακτητές. Το ένα από αυτά ήταν η Φουκάσα και το άλλο (πιθανότατα) η Ταμασσός. Σ’ αυτά σίγουρα δούλευαν αρκετοί Εβραίοι. Έτσι ο Παύλος με τους συνοδούς του πρέπει να πέρασε τόσο από την Ταμασσό όσο και από τους Σόλους στους οποίους ανήκε  η Φουκάσα. Φαίνεται λοιπόν πως οι τρεις απόστολοι αυτή τη διαδρομή ακολούθησαν προς την Πάφο. Μπορούμε επίσης να υποθέσουμε πως το κήρυγμα του αποστόλου των εθνών Παύλου ακούστηκε στους Σόλους ή/και στη Φουκάσα που ήταν για αιώνες η καρδιά της Σολιάς.

Οι απόστολοι Βαρνάβας και Μάρκος ξανά στη Σολιά

Άγιος Ηρακλείδιος

«Μετά τινας δε ημέρας είπε Παύλος προς Βαρνάβαν^. επιστρέψαντες δη επισκεψώμεθα τους αδελφούς ημών κατά πάσαν πόλιν εν αις κατειγγήλαμεν τον λόγον του Κυρίου, πως έχουσι…. τον τε Βαρνάβαν παραλαβόντα τον Μάρκον εκπλεύσαι εις Κύπρον.»

Αυτά γράφουν οι Πράξεις των Αποστόλων για τη δεύτερη περιοδεία του Βαρνάβα με τον Μάρκο στην Κύπρο το 50μ.Χ. Οι δυο απόστολοι κατέπλευσαν (απόκρυφες Πράξεις των Αποστόλων) στον Κορμακίτη, πέρασαν από την αρχαία Λάπηθο, και συνεχίζει  «… εξελθόντες δε της Λαπήθου δια των ορέων οδεύσαμεν  και ήλθομεν εις πόλιν Λαμπαδιστού, όθεν υπήρχεν και Τίμων, προς ον ευρώντες και Ηράκλειον εξενίσθημεν παρ’ αυτού ..».

Οι Βαρνάβας και Μάρκος ανέβηκαν μέχρι το χωριό Λαμπαδού (ανατολικά Γαλάτας και Κακοπετριάς). Για την επίσκεψη διηγείται ο Άγιος Ηρακλείδιος: « ως ήμεν θυσίας επιτελούντες τοις μη θεοίς, έρχονται οι του θεού δούλοι Βαρνάβας και Μάρκος^. Και ιδών αυτούς Ιεροκλής, ο εμός πατήρ παρεκάλει αυτούς ελθείν μεθ’ υμών. Είπαν δε αυτώ: Μη γένοιτο ίνα παν κοινόν και ακάθαρτον εισελθείν εις τα χείλη ημών. Αλλ΄υποδείξατε την οδόν την επί το χιονώδες όρος. Και επιτρέψαντός μου του πατρός μου Ιεροκλέως υποδείξαι αυτοίς την οδόν, εξήλθον συν αυτοίς. Είπεν δε Βαρνάβας προς με: Τι εποιείτε τέκνον; Εγώ δε είπον αυτώ: Θυσίαν τοις θεοίς επετελούμεν. Είπεν δε μοι Βαρνάβας: Τέκνον, άκουσον ημών και σώσον σου την ψυχήν. Θεοί γαρ οί τον ουρανόν και την γην ουκ εποίησαν απολέσθωσαν. Ποίος γαρ θεός ο μη δυνάμενος εαυτώ βοηθήσαι; Αλλά άκουσόν μου, τέκνον, και σώσον την σ’ ευτού ψυχήν.  Και τούτων ακούων των ρημάτων κατενυσσόμην τη ψυχή και ουκ ηδυνάμην υποστρέψαι^. αλλ’επί πλείον  κατοιχούν με … και ήμην ακολουθών μετ’ αυτών. Και ελθόντες εις Σολίου ποταμόν εβάπτισάν με εις το όνομα του πατρός και του υιού και του αγίου πνεύματος…»

Στη συνέχεια ο Ηρακλείδιος χειροτονήθηκε από τους αποστόλους επίσκοπος και στάληκε στην Ταμασσό. Μετά το μαρτυρικό θάνατο του Αποστόλου Βαρνάβα ορίστηκε από τον Απόστολο Παύλο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου.

Ίδρυση της Επισκοπής Σόλων

Άγιος Αυξίβιος

«Ο δε απόστολος (Μάρκος), ιδών ότι έχει (ο Αυξίβιος) πόθον εις τον Χριστόν … εβάπτισεν αυτόν …και χειροτονίσας επίσκοπον …απέστειλεν εν τη Σολίων πόλει…»

Αυτά γράφουν οι απόκρυφες Πράξεις των Αποστόλων για το πώς ιδρύθηκε η Επισκοπή Σόλων. Βρισκόμαστε στο έτος 57μ.Χ.. Ο Απόστολος Βαρνάβας με τη συνοδεία του ολοκληρώνοντας την περιοδεία τους έφτασαν στη Σαλαμίνα. Εκεί φανατισμένοι Εβραίοι τον σκότωσαν με λιθοβολισμό. Ο Απόστολος Μάρκος κυνηγημένος και αυτός κατέφυγε στους Σόλους με σκοπό να βρει πλοίο για να πάει στην Αίγυπτο. Προτού όμως αποπλεύσει ίδρυσε την Επισκοπή Σόλων. Η Επισκοπή λοιπόν των Σόλων και αργότερα Σολίας είναι Αποστολική και ιδρυτής της είναι ο Απόστολος Μάρκος.

Fotogallery