|
ΕΥΡΥΧΟΥ
1. Θέση-Κλίμα: Βρίσκεται στο μέσο της κοιλάδας της Σολιάς στην ανατολική πλευρά του Κλάριου. Έχει υψόμετρο 450m και βροχόπτωση 419mm. Το κλίμα είναι λίγο ψυχρό το χειμώνα και σχετικά δροσερό το καλοκαίρι
2. Κάτοικοι:
1911: 703 1973: 892
1946: 993 1992: 876
1960: 950 2001: 819
3. Ονομασία: Η Ευρύχου πήρε το όνομά της από τις λέξεις «ευρύς- χους» δηλαδή μεγάλος χώρος. Κατά τον ιερομόναχο Σωφρόνιο ο πρώτος κάτοικος του χωριού, που ήταν βοσκός, ονομαζόταν Ευρύχιος. Από αυτόν πήρε το όνομά του το χωριό.
4. Ιστορία: Σε ανασκαφές που έγιναν στην περιοχή του Ατσά και προς το χωριό Φλάσου βρέθηκαν μαγειρικά σκεύη, κοσμήματα και νομίσματα που χρονολογούνται από το 250π.Χ μέχρι το 100μ.Χ.
Επί Φραγκοκρατίας το χωριό ήταν φέουδο του Doman Roy μέχρι το 15ο αιώνα. Στη συνέχεια περιήλθε στην κατοχή του εκάστοτε βασιλιά.
Σε παλιούς χάρτες του 1573 το χωριό αναφέρεται και με την ονομασία Εαρικό και ο Μας Λατρί το γράφει Eurichou. Ο A . Gaudry, στο βιβλίο του Recherches Scientique en Orient, αναφέρει ότι η Ευρύχου παρήγε, στα μέσα του 19 ου αιώνα, το καλύτερο βαμβάκι της Κύπρου.
Το χωριό απέκτησε μεγαλύτερη σπουδαιότητα μετά την αγγλική κατοχή της Κύπρου, εξαιτίας έργων υποδομής που έγιναν. Έτσι, το 1899 συμπληρώθηκε η κατασκευή του δρόμου που κατέληγε στο χωριό από τη Λευκωσία. Σαν κεφαλοχώρι της περιοχής, η Ευρύχου απέκτησε Αστυνομικό Σταθμό από το 1905 και απετέλεσε το δυτικό τέρμα του Κυπριακού Σιδηροδρόμου που ένωνε την Αμμόχωστο με τη Λευκωσία και τη Λευκωσία με την Ευρύχου, με γραμμή συνολικής αποστάσεως 72 μιλίων. Ο Σιδηρόδρομος, αν και λειτούργησε από το 1906, με την Ευρύχου ενώθηκε τον Ιούνη του 1915.
Το 1919 ιδρύθηκε στην Ευρύχου σχολή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με το όνομα Ελληνική Σχολή Σολέας, που μετεξελίχθηκε αργότερα σε Γυμνάσιο και Λύκειο Σολέας.
Το 1964 δημιουργήθηκε από την Κυβέρνηση στην Ευρύχου Αγροτικό Υγειονομικό Κέντρο που εξυπηρετεί ολόκληρη τη Σολιά.
Μετά την Τουρκική Εισβολή του 1974 η Ευρύχου έγινε το πνευματικό και διοικητικό κέντρο της Σολιάς. Εδώ στεγάστηκε η Μητρόπολη Μόρφου, η Αστυνομική Διεύθυνση Μόρφου και πληθώρα Κυβερνητικών Υπηρεσιών.
5. ΕΟΚΑ: Στα υψώματα πάνω από την Ευρύχου σκοτώθηκε στις 18 Ιανουαρίου του 1957 ένας από τους πιο μεγάλους ήρωες της ΕΟΚΑ ο Μάρκος Δράκος από το χωριό Λεύκα.
6. Εκπαίδευση: Είναι το εκπαιδευτικό κέντρο της Σολιάς. Εδώ εδρεύει τόσο το Γυμνάσιο όσο και το Λύκειο Σολέας. Διαθέτει επίσης περιφερειακό δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο.
7. Αθλητισμός: Το 1925 ιδρύθηκε η «Ένωση Νέων Ευρύχου» από τους Σωκράτη Γεωργιάδη και Ξενοφώντα Κουμπαρίδη καθηγητές στην «Ελληνική Σχολή». Το σωματείο αυτό ασχολείτο με τον αθλητισμό, παράλληλα όμως οργάνωνε πολιτιστικές και εθνικές εκδηλώσεις. Μετά τα Οκτωβριανά του 1931 η Αγγλική Κυβέρνηση διέλυσε το σωματείο αυτό ως «παράνομο».
Τον επόμενο χρόνο, 1932 δηλαδή, οι ίδιοι δάσκαλοι ιδρύουν το «νόμιμο» σωματείο «Κινύρας» που συνεχίζει το έργο της «Ένωσης Νέων».
Το 1937 λόγω της ανάπτυξης της γεωργίας στην κοινότητα, διαλύεται ο «Κινύρας» και ιδρύεται ο αθλητικός-γεωργικός σύλλογος «Τριπτόλεμος» που διατηρείται ως σήμερα.
Το 1930 άρχισε να δημιουργείται το σημερινό γήπεδο της κοινότητας το οποίο δέχθηκε πολλές βελτιώσεις μέχρι να φτάσει στη σημερινή του μορφή.
Ο «Τριπτόλεμος» ανάδειξε σπουδαίους αθλητές μερικοί των οποίων ήσαν παγκυπριονίκες. Η ποδοσφαιρική ομάδα του Τριπτόλεμου αναδείχθηκε αρκετές φορές πρωταθλήτρια ή κυπελλούχος Σολέας. Το 1993 και το 1994 έπαιζε στην 4η κατηγορία της ΚΟΠ.
8. Εκκλησίες:
Άγιος Κυριακός 15ος αιώνας
Αγία Μαρίνα, 1872
Άγιος Γεώργιος 1886
Προφήτης Ηλίας 1984
Άγιος Νεκτάριος 1985
9. Άλλα αξιοθέατα: Ο Σταθμός του Τρένου, που αναπαλαιώθηκε το 2004.
Ο νερόμυλος του Στυλλή του Μυλωνά που κτίστηκε το 1878 και ακόμα λειτουργεί όπως παλιά.
12. Τουριστικές υπηρεσίες: Η Ευρύχου έχει πέντε εστιατόρια κατά μήκος του υπεραστικού δρόμου Λευκωσίας-Τροόδους.
13. Άλλες Υπηρεσίες: Η Ευρύχου είναι το διοικητικό και πνευματικό κέντρο της Σολιάς. Εδώ βρίσκονται τα κυβερνητικά γραφεία της Σολιάς: Το γραφείο του Επαρχιακού Επόπτη, του Υπουργείου Γεωργίας και της Κοινωνικής Ευημερίας. Υπάρχει επίσης αγροτικό Υγειονομικό κέντρο, σταθμός Πυροσβεστικής. Στην Ευρύχου εδρεύει μετά την προσφυγιά ο Μητροπολίτης Μόρφου και η Αστυνομική Διεύθυνση Μόρφου. Η Ευρύχου έχει αστυνομικό σταθμό από το 1905. Η Ευρύχου έχει ΣΠΕ, καταστήματα των δυο μεγάλων τραπεζών της Κύπρου. Διαθέτει επίσης γηροκομείο της Μητρόπολης Μόρφου. Σταθμός βενζίνης, ελαιοτριβείο ηλεκτρολόγος και μηχανικός αυτοκινήτων, οδοντιατρείο, φυτώριο.
14. Καταστήματα: Τροφίμων, κρεοπωλείο, ανθοπωλείο, υποδημάτων, βιβλιοπωλείο, καφενεία, αγοραπωλησίων αυτοκινήτων, υλικών οικοδομής, έτοιμων φαγητών, ζαχαροπλαστείο, παιγνιδιών, ηλεκτρικών ειδών
15. Γεωργία: Η Ευρύχου έχει την πιο μεγάλη γεωργική έκταση σε όλη τη Σολιά. Μέχρι το 1950 καλλιεργείτο βαμβάκι, όσπρια και δημητριακά.
Μετά το 1950 η φρουτοκαλλιέργεια γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. Σήμερα παράγει ελιές, φρούτα, όσπρια, δημητριακά και πατάτες.
16. Βιοτεχνίες: Φυτώριο, δυο εργοστάσια έτοιμου σκυροδέματος, αλλαντοποιείο, αρτοποιείο, ατμοκαθαριστήριο.
Από το βιβλίο του Ανδρέα Χρυσάνθου "ΣΟΛΙΑ, παρελθόν, παρόν και μέλλον' |
