ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΚΟΥΡΔΑΛΙ Εν συντομία 1. Μονή Παναγίας Χρυσοκουρδαλιώτισσας Βρίσκεται στα Κούρδαλι. Κτίστηκε τον 16ο αιώνα από το διάκονο Ιωάννη Κουρδάλη. Σώζεται ο ναός του μοναστηριού, που έχει πολλές τοιχογραφίες του ίδιου αιώνα. Το επίχρυσο τέμπλο του ναού φέρει εικόνες του 16ου αιώνα. Το μοναστήρι επαναλειτούργησε το 2005. Η αδελφή Ισιδώρα εξυπηρετεί με αγάπη κάθε πιστό. Τηλέφωνα: 22922212 ή 99770592 2. Ενετικό γεφύρι Δίπλα στο καθολικό του Μοναστηριού της Παναγίας κυλά ήσυχα ο ποταμό Ατσάς. Πάνω από αυτόν κτίστηκε το 16ο αιώνα ένα ενετικό γεφύρι για να συνδέει το χωριό με το ναό. Το πανέμορφο αυτό γεφύρι είναι πιθανώς το αρχαιότερο του είδους του στη Σολιά. 3. Κρύα Βρύση Απέναντι από την Παναγία Χρυσοκουρδαλιώτισσα βρίσκεται η Κρύα Βρύση του χωριού. Αυτή ξεδιψούσε κάποτε όλο το χωριό αλλά και άρδευε τα γειτονικά κτήματα του Μοναστηριού. Η Κρύα Βρύση εξωραϊστηκε πριν μερικά χρόνια από την οικογένεια Αγησίλαου Παπαϊωάννου που έχει το γειτονικό σπίτι. Ο Αγησίλαος ήταν για δεκάδες χρόνια ο βασικός ψάλτης Σπηλιών-Κουρδάλων. Δίπλα από την Κρύα Βρύση βρισκόταν και ο Ελιόμυλος του Μοναστηριού, που δυστυχώς δεν σώζεται.
                                               4. Παμπάλαια δέντρα Δίπλα στη δυτική θύρα του καθολικού του Μοναστηριού βρίσκονται δυο παμπάλαιες ελιές φυτεμένες, πιθανώς, το 16ο αιώνα οπότε κτίστηκε ο ναός. Στη κοιλάδα του Ατσά βρίσκουμε και άλλα παμπάλαια δέντρα. Ένα χιλιόμετρο πιο κάτω από το χωριό βρίσκεται η «Συκιά του Χρύσανθου». Πρόκειται για τη μεγαλύτερη στο είδος της συκιάς του γένους «ντελούνικα» που φύεται μόνο σε μερικά χωριά της Πιτσιλιάς κοντά στα Σπήλια-Κούρδαλι. Ακόμα ένα χιλιόμετρο πιο κάτω βρίσκουμε στη ίδια κοιλάδα το «Δρυς του Κώστα». Πρόκειται για έναν πανύψηλο και πολύ χοντρό δρυ που στέκει αγέρωχος στη δυτική όχθη του ποταμού Ατσά. Ο δρυς αυτός άντεξε κακόβουλες φωτιές και κεραυνούς. Στη σκιά του ξαπόστασαν γενεές δουλευτάδων των γύρω του κτημάτων  και από τα βαλανίδια του χόρτασαν στρατιές ζώων. 5. Παλιοί οικισμοί Στην κοιλάδα του Ατσά συναντούμε τρεις ερειπωμένους οικισμούς. Και οι τρεις βρίσκονται στη δυτική όχθη του ποταμού. Το καλύτερα σωζόμενο ερείπιο είναι και στους τρεις ο ναός τους. Εικόνες από τους ναούς αυτούς βρίσκονται, πιθανότατα στο ναό της Παναγίας στα Κούρδαλι. Ο πρώτος βρίσκεται στην περιοχή «Ανεμούρκα» σε απόσταση ένα χιλιόμετρο από τα Κούρδαλι. Ο ναός του είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Ο δεύτερος βρίσκεται στην περιοχή «Πυρκάτης» σε απόσταση τριών χιλιομέτρων από τα Κούρδαλι. Ο ναός του είναι αφιερωμένος στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Ο τρίτος βρίσκεται στην περιοχή «Καρτερούνι» σε απόσταση τεσσάρων χιλιομέτρων από τα Κούρδαλι. Ο ναός του είναι αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο.
6. Το Κούγκι της ΕΟΚΑ Στις 20 Ιουνίου 1958, στα Κούδραλι τέσσερις αγωνιστές της ΕΟΚΑ, ο Ανδρέας Πατσαλίδης, ο Κώστας Αναξαγόρα, ο Παναγιώτης Γεωργιάδης και ο Αλέκος Κωνσταντίνου ενώ εκπαιδεύονταν, στην οικία του πρώτου για τη χρήση νάρκης, σκοτώθηκαν από τυχαία έκρηξή της. Τα κορμιά τους διαμελίστηκαν και η οικία κατέρρευσε εν μέρει. Στο χώρο της θυσίας τους υπάρχει σήμερα μουσείο αγώνα.
7. Λημέρια της ΕΟΚΑ Βρίσκεται στην κορυφογραμμή των Κουρδάλων. Είναι σύστημα τριών κρησφυγέτων, μαγειρίου, αποθηκών και χώρων άσκησης. Σ΄αυτό φιλοξενούνταν 18 αντάρτες, ανάμεσά τους και ο Αυξεντίου. Από εδώ κατηύθυνε ο Διγενής τον αγώνα της ΕΟΚΑ μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου 1955 οπότε έγινε η ξακουστή «Μάχη των Σπηλιών», με πρωταγωνιστή τον Αυξεντίου, η πιο πολύνεκρη για τους Άγγλους. Ο Διγενής και οι άνδρες του διέφυγαν χωρίς απώλειες.
8. Οικία Θεόφιλου Η οικία Θεόφιλου είναι ένα ωραιότατο διώροφο πέτρινο σπιτάκι ηλικίας περίπου 150 ετών που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Έχει πρόσφατα αναπαλαιωθεί και είναι εξωτερικά και εσωτερικά ένα κόσμημα που σε ταξιδεύει σε άλλες νοσταλγικές εποχές. 9. Μονοπάτια της Φύσης Δίπλα από την οικία Θεόφιλου ξεκινά το μονοπάτι της φύσης «Περβολούθκια» που ανηφορίζοντας μέσα από μια μικρή κοιλάδα, με πλατάνια, πεύκα και λατζιές καταλήγει στο σελλάδι της «Στραορουθκιάς» που βρίσκεται στην κορυφογραμμή του βουνού που δεσπόζει των Κουρδάλων. Εδώ βρίσκεται η αφετηρία τριών άλλων μονοπατιών της φύσης:. Το ένα οδηγεί στο χωριό Αγία Ειρήνη, το δεύτερο στα Λημέρια της ΕΟΚΑ και το τρίτο στο σταυροδρόμι Â «Μούττη της Χώρας»
Ανδρέας Χρυσάνθου 17/03/2012
|