ΤΟ ΑΣΤΕΡΙ ΤΗΣ ΒΗΘΛΕΕΜ

Τι γράφει ο Ματθαίος

Οι Ευαγγελιστές Μάρκος και Ιωάννης δεν αναφέρουν τίποτα για τη Γέννηση του Ιησού. Μόνο ο Ευαγγελιστής Λουκάς περιγράφει όσα θαυμαστά έγιναν τη νύκτα της Γέννησης του Θείου Βρέφους. Ο τέταρτος Ευαγγελιστής, ο Ματθαίος, απλώς αναφέρει τη Γέννηση αλλά στη συνέχεια επικεντρώνεται στο θέμα της Προσκύνησης των Μάγων που κανείς άλλος Ευαγγελιστής δεν αναφέρει. Γράφει λοιπόν:

«Τοῦ δὲ Ἰησοῦ γεννηθέντος ἐν Βηθλέεμ τῆς Ἰουδαίας ἐν ἡμέραις Ἡρῴδου τοῦ βασιλέως, ἰδοὺ μάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν παρεγένοντο εἰς Ἱεροσόλυμα  λέγοντες· Ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων; εἴδομεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ καὶ ἤλθομεν προσκυνῆσαι αὐτῷ. ἀκούσας δὲ Ἡρῴδης ὁ βασιλεὺς ἐταράχθη καὶ πᾶσα Ἱεροσόλυμα μετ' αὐτοῦ, καὶ συναγαγὼν πάντας τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ γραμματεῖς τοῦ λαοῦ ἐπυνθάνετο παρ' αὐτῶν ποῦ ὁ Χριστὸς γεννᾶται. οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· Ἐν Βηθλέεμ τῆς Ἰουδαίας... Τότε Ἡρῴδης λάθρᾳ καλέσας τοὺς μάγους ἠκρίβωσεν παρ' αὐτῶν τὸν χρόνον τοῦ φαινομένου ἀστέρος, καὶ πέμψας αὐτοὺς εἰς Βηθλέεμ εἶπε· Πορευθέντες ἐξετάσατε ἀκριβῶς περὶ τοῦ παιδίου· ἐπὰν δὲ εὕρητε ἀπαγγείλατέ μοι, ὅπως κἀγὼ ἐλθὼν προσκυνήσω αὐτῷ. οἱ δὲ ἀκούσαντες τοῦ βασιλέως ἐπορεύθησαν· καὶ ἰδοὺ ὁ ἀστὴρ ὃν εἶδον ἐν τῇ ἀνατολῇ προῆγεν αὐτοὺς ἕως ἐλθὼν ἐστάθη ἐπάνω οὗ ἦν τὸ παιδίον·  ἰδόντες δὲ τὸν ἀστέρα ἐχάρησαν χαρὰν μεγάλην σφόδρα. καὶ ἐλθόντες εἰς τὴν οἰκίαν εἶδον τὸ παιδίον μετὰ Μαρίας τῆς μητρὸς αὐτοῦ, καὶ πεσόντες προσεκύνησαν αὐτῷ, καὶ ἀνοίξαντες τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα, χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν·  καὶ χρηματισθέντες κατ' ὄναρ μὴ ἀνακάμψαι πρὸς Ἡρῴδην, δι' ἄλλης ὁδοῦ ἀνεχώρησαν εἰς τὴν χώραν αὐτῶν.»

Οι μάγοι

Σύμφωνα με τον Ματθαίο οι μάγοι ήρθαν από την ανατολή, δεν μας λέει όμως από ποια χώρα. Η παράδοση τους θέλει να έρχονται από την Περσία πράγμα που πολλοί το θεωρούν σωστό, μερικοί όμως τους θέλουν να έρχονται από τη Μεσοποταμία όπου κατοικούσε ο λαός των Χαλδαίων. Από την περιγραφή του Ματθαίου είναι φανερό πως οι μάγοι ασχολούνταν με τη μελέτη των άστρων. Η Αστρολογία ήταν ανεπτυγμένη στην Περσία, αλλά πιο πολύ είχε αναπτυχθεί στη Μεσοποταμία.

Στην Περσία επικρατούσε η θρησκεία του Ζωροαστρισμού, οι δε ιερείς της είχαν ως μια βασική τους απασχόληση τη μελέτη των άστρων, αποκαλούνταν δε μάγοι. Οι μάγοι ήταν οι «μορφωμένοι» της Περσικής κοινωνίας και είχαν ψηλή κοινωνική θέση. Αυτοί λοιπόν θα μπορούσαν να έχουν την άνεση να κάνουν μακρινά ταξίδια  για να μελετήσουν ένα σπουδαίο φαινόμενο.

Από την περιγραφή του Ματθαίου φαίνεται πως οι μάγοι, δεν ήταν γνώστες μόνο της δικής τους θρησκείας αλλά μελετούσαν και τη θρησκεία γειτονικών λαών. Έτσι είναι φανερό πως γνώριζαν ότι οι Εβραίοι περίμεναν κάποιο Μεσσία, που θα γινόταν ο πιο μεγάλος βασιλιάς τους και θα κυριαρχούσε σε όλη την ανθρωπότητα. Ήξεραν επίσης πως η φύση θα έδινε, σύμφωνα και με την Παλαιά Διαθήκη, σπουδαία σημάδια για την άφιξή του, ώστε οι άνθρωποι να αντιληφθούν το μεγάλο γεγονός.

Οι μάγοι, λοιπόν, είδαν στον ουρανό  ένα ολόλαμπρο αστέρι και μάλιστα στην περιοχή του αστερισμού των Ιχθύων, που είναι ο πιο σημαντικός για την Εβραϊκή θρησκεία.Για τους μάγους τα πράγματα ήταν πια ολοφάνερα. Στην Παλαιστίνη γεννήθηκε ένας σπουδαίος βασιλιάς, σύμφωνα με τις Εβραϊκές Γραφές. Έπρεπε να πάνε να τον δουν και να διαπιστώσουν «ιδίοις όμμασιν» την ορθότητα των παρατηρήσεων και μελετών τους. Ψώνισαν, λοιπόν τα δώρα τους, φόρεσαν  τα καλά τους και ξεκίνησαν καβάλα στις γκαμήλες τους. Το ταξίδι τους ήταν μακρύ και δύσκολο. Κράτησε μήνες. Μα αυτοί έπρεπε να φτάσουν στον προορισμό τους. Το λαμπερό αστέρι στον ουρανό τους έδειχνε το δρόμο.

Κάποτε κατακουρασμένοι, αλλά με τη γλυκιά προσμονή να τους δίνει κουράγιο, έφτασαν. Έφτασαν αλλά δοκίμασαν μια αναπάντεχη έκπληξη: Ούτε ο βασιλιάς της χώρας, Ηρώδης, μήτε οι διαβασμένοι του βασιλείου του, Αρχιερείς και Γραμματείς πήραν είδηση πως κάποιο βασιλόπουλο γεννήθηκε! Αυτοί «περί άλλων ετύρβαζαν», πώς να φαν και να πιουν στη ράχη του υπόδουλου στους Ρωμαίους λαού τους. Είχαν γίνει πια παχύδερμα. Πώς να συγκινούνταν από τα θεϊκά σημάδια και τα λόγια των προφητών τους…

Τι ήταν «ο αστήρ»;

Η αναφορά του Ματθαίου στο αστέρι που προκάλεσε τόσο δέος στους μάγους ώστε να κάμουν ένα τόσο μακρύ ταξίδι,  για να΄ ρθουν να φέρουν δώρα στο νεογέννητο «βασιλέα», πρόσθεσε ένα ακόμη ρομαντικό στοιχείο στη Γέννηση του Κυρίου, έγινε πηγή πολλών ιστοριών ή παραμυθιών αλλά, και, προκάλεσε ειδικούς και μη να δώσουν μιαν εξήγηση για την εμφάνισή του.

Την πρώτη επιστημονική εξήγηση του φαινομένου έδωσε μετά από σοβαρή μελέτη ο διάσημος αστρονόμος Johannes Kepler γύρω στο 1600. Ο Kepler έμεινε γνωστός στον επιστημονικό κόσμο ως ο «νομοθέτης του ουρανού», γιατί μετά από μακροχρόνιες παρατηρήσεις και μετρήσεις πάνω στις κινήσεις των πλανητών, κατάφερε να διατυπώσει τρεις μαθηματικούς νόμους γι’ αυτές, γνωστούς ως «Νόμοι του Kepler». Οι νόμοι αυτοί βοήθησαν στη συνέχεια το μεγάλο φυσικό Isaac Newton να ανακαλύψει το νόμο της Παγκόσμιας Έλξης.

Τα Χριστούγεννα, λοιπόν, του 1603 μ.Χ. ο Kepler, από το τηλεσκόπιό του κοντά στην Πράγα, είδε στον ουρανό τους μεγάλους και φωτεινούς πλανήτες Δία και Κρόνο να πλησιάζουν  πολύ κοντά ο ένας στον άλλο, πράγμα που, με γυμνό οφθαλμό, οι δυο πλανήτες φαινόταν σαν ένα ολόλαμπρο αστέρι. Το φαινόμενο αυτό στην Αστρονομία ονομάζεται «σύνοδος». Ο Kepler έμεινε εκστατικός επειδή η «σύνοδος» έγινε στον αστερισμό των Ιχθύων, τον αστερισμό με ειδική σημασία για το Ισραήλ.

Αυτό του έδωσε την έμπνευση να συνδέσει το αστρονομικό αυτό φαινόμενο με το «αστέρι της Βηθλεέμ». Άρχισε λοιπόν έρευνα για το πότε ξανάγιναν στο παρελθόν τέτοιες «σύνοδοι». Μετά από κοπιώδη προσπάθεια ο Kepler βρήκε πως «σύνοδοι» των δυο γιγαντιαίων πλανητών γίνονται περίπου κάθε είκοσι χρόνια, όμως «σύνοδος» των δυο πλανητών με φόντο τον αστερισμό των Ιχθύων γίνεται κάθε οκτώ αιώνες!! Ο Κέπλερ βρήκε συγκεκριμένα πως η σημαδιακή αυτή σύνοδος ξανάγινε το 799μ.Χ. και το 7π.Χ.

Θα πει κανείς φυσιολογικά, «τι σχέση έχει αυτό με τη Γέννηση του Χριστού, αφού αυτή έγινε το μηδέν»!  Κι όμως η επιστημονική έρευνα  ιστορικών δεδομένων δείχνει πως ο Χριστός γεννήθηκε το 7π.Χ. (με πιθανότητα λάθους ±1 χρόνο)! Το θέμα όμως αυτό, όπως και το αν ο Χριστός γεννήθηκε πράγματι στις 25 Δεκεμβρίου, ας το αφήσουμε σε άλλο μας άρθρο.

Τι βρήκε λοιπόν ο Kepler .για τη «σύνοδο» Δία και Κρόνου του έτους 7π.Χ.; Βρήκε καταπληκτικά πράγματα. Το αυτό χρόνο η «σύνοδος» έγινε στον αστερισμό των Ιχθύων τρεις φορές! Η πρώτη έγινε στις 27 Μαίου, η δεύτερη στις 6 Οκτωβρίου και η τρίτη την 1^η Δεκεμβρίου. Αυτό σημαίνει πως το φαινόμενο του λαμπρού αστεριού, για τους ανθρώπους της τότε εποχής που κοίταζαν τον ουρανό χωρίς τηλεσκόπια, κράτησε περίπου έξη ολόκληρους μήνες! Το μακρύ ταξίδι των μάγων με τις γκαμήλες υπολογίζεται πως κράτησε δυο-τρεις μήνες. Δικαιολογημένα λοιπόν γι’ αυτούς το λαμπερό αστέρι «ἐστάθη ἐπάνω οὗ ἦν τὸ παιδίον», δηλαδή έμεινε στην ίδια θέση στον ουρανό. Προσέξετε, επίσης, πως ο Ματθαίος δεν αποκαλεί το Χριστό βρέφος αλλά «παιδίον», που σημαίνει πως πέρασαν κάποιοι μήνες από τότε που γεννήθηκε ο Χριστός μέχρι να το επισκεφθούν οι μάγοι, οπότε, όπως λέμε στην Κύπρο, «το μωρόν εστρούθωσε».

Αξίζει τέλος να σημειωθεί πως ο Kepler βρήκε πως κάποια στιγμή μεταξύ των «συνόδων» Δία και Κρόνου  μπλέχτηκε  και ο πλανήτης Άρης. Οι τρεις πλανήτες σχημάτισαν τότε στον αστερισμό των Ιχθύων ένα ισοσκελές τρίγωνο, που θύμιζε το τρίγωνο της ασπίδας του Δαυίδ. Αυτό πια δεν άφηνε στους μάγους την παραμικρή αμφιβολία πως κάποιο κοσμοϊστορικό γεγονός συνέβηκε στην, κατά τα άλλα υπνώττουσα, Παλαιστίνη.

Αντί επιλόγου

Αύριο Κύριε, μέρα των γενεθλίων σου, δώσε οι άγγελοί Σου να ψάλλουν «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ Κύπρου εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία»

Σάββατο 24 Δεκεμβρίου 2011, παραμονή Χριστουγέννων

Ανδρέας Χρυσάνθου